Medeniyetler Başkenti Akıllı Şehir Konya

Tarih boyunca birçok medeniyete kapılarını aralamış olan Konya, tarihi mirasını ve kültürel deneyimini günümüzle birleştiren eşsiz bir merkezdir. Konya, Çatalhöyük'ten Hittitlere, Friglerden Kimerlilere, Lidyalılardan Perslere, Yunanlılardan Büyük İskender'e, Romalılardan Selçuklulara, Osmanlılara ve Türkiye Cumhuriyeti'ne kadar birçok toplumu, milleti ve medeniyeti ağırlamış olan kalıcı yerleşimlerin merkezi olmuştur.

Konya ve ilçelerindeki erken kalıcı yerleşimler tarih öncesi dönemlere kadar gitmektedir. Paleolitik, Neolitik, Erken Bakır ve Tunç Çağı kültürlerine ait birçok buluntu, Konya’da bulunmuştur. M.Ö. 7000'de yerleşik yaşama geçildiği zamandan beri eski bir kalıcı yerleşim bölgesi olmuş ve birçok medeniyetin beşiği olmuştur. Yazının kullanımı M.Ö. 3500'de başladığı için Konya, dünya tarihinin en eski yerleşimlerinden biri olarak kabul edilmektedir.

Çatalhöyük, Konya il sınırları içinde yer alan, dünya tarihinde tarımın başladığı, vahşi hayvanlara karşı ortak savunmanın yapıldığı, ilk ateşin bulunduğu, ilk kalıcı yerleşimlerin yapıldığı ve ilk beslenme kültürünün başladığı bir merkez olarak bilinir. Konya, her zaman medeniyetin merkezinde olmuştur.

Konya, Anadolu’nun merkezinde yüzyıllardır önemli bir şehir ve tarih birikimine sahiptir. Anadolu Selçuklularının başkenti olmasından itibaren Anadolu’nun Türk ve İslam yurdu haline gelmesi sürecinin merkez mekânı ve taşıyıcısı olmuştur. Osmanlı döneminde de siyasi ve ticari ilişkiler açısından önemini muhafaza etmiştir. Osmanlı ve Cumhuriyet modernleşmesinde de Anadolu’da pek çok alanda yenilikleri geleneksel mirasıyla birlikte taşıyabilmiştir. Bugün tarihi birikimini farklı alanlara taşımakta ve sürdürmektedir.

1. Turizm Şehri Konya

Konya’nın en önemli potansiyellerinden biri Turizm sektöründedir. İnanç ve tarih turizmi konusunda Türkiye’nin öncü şehirlerinden biri olarak dikkat çekmektedir.Konya’nın en büyük turizm potansiyeli inanç ve kültür alanındadır. Mevlana Müzesi, uzun yıllardır Türkiye’nin en çok ziyaret edilen müzelerinden biridir. Yıllara göre sırası değişmekle birlikte uzun zamandır Türkiye’de en çok ziyaret edilen ilk üç müzeden biridir. Konya, tarihi birikimi nedeniyle büyük bir kültür mirasına sahiptir. Hitit ve Roma dönemlerine ait pek çok tarihi eser Konya il sınırlarında bulunmaktadır. Sille, Beyşehir, Ereğli, Akşehir gibi Konya merkezi dışındaki pek çok yer de tarihi, doğal ve kültürel zenginlikleriyle turizm potansiyeli- ne katkı vermeye hazırdır.

Konya’nın turizm potansiyeli çeşitliliğinin kamuoyundaki bilinirliğine göre daha da fazla görünür hale gelmektedir. Sadece inanç turizmi değil, tarihi ve doğal zenginliği de zamanla daha fazla fark edilmeye başlamıştır. Yıllara göre veriler takip edildiğinde turizm hareketliliğinin sürekli yükselişte olduğu görülmektedir. Tarım ve sanayi üretiminin yanında Konya’da turizm ciddi bir ticari hareketlilik kaynağıdır. M.Ö. 7400’lü yıllardan kaldığı tahmin edilmektedir. Dünyada keşfedilmiş en eski şehir kalıntılarından biridir. 2012 yılından beri UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer almaktadır. Medeniyet tarihi, şehir gelişimi, ziraat konularında dünyanın en önemli arkeolojik çalışma alanlarından biridir.

Konya’nın en çok ziyaretçi alan yerlerinden birisi de Mevlana Müzesi’dir. İç ve dış turistler olarak 3,46 milyon ziyaretçi sayısına ulaşarak Türkiye’de en çok ziyaret edilen 2. Müze olmuştur. Özellikle, Mevlâna vefat tarihi olan 17 Aralık tarihinde her yıl Konya’da büyük törenlerle anılmaktadır. 2019 yılında anma törenleri haftasında 35 farklı ülkeden 39 bin kişi törenleri izledi ve 158 bin ziyaretçi Mevlâna Müzesini ziyaret etmiştir.

Konya farklı kültürlerden pek çok farklı medeniyete beşiklik ederek Dünya tarihi içinde kendisine önemli bir yer tutmuştur. Dünyanın en eski yerleşim merkezlerinden birine ev sahipliği yapan Konya, Hristiyanlık için önemli inaç merkezlerini de barındırmaktadır. İnanç turizminde önemli merkezlerden biri olan Konya, kültür turizminde de önemli bir potansiyele sahiptir.

Sille (Siyata), Aya Elena Kilisesi, Kilistra Antik Kenti, Eflatunpınar Hitit anıtı, Çatalhöyük, Karahöyük, İvriz Kaya Kabartmaları, Bolat, Nekropol ve Bouleterion gibi önemli tarihi değerler Konya’nın kültür turizmi açısından potansiyelini göstermektedir.

Konya’nın geleneksel el sanatları ve folklorik değerleri de kültür turizmi için önemli bir boyutu temsil etmektedir. Konya’da keçecilik, halıcılık, kaşıkçılık, tüfekçilik, testicilik, çinicilik ve Hat sanatı gibi el sanatları yabancı turistlerin ilgisini cezbetmektedir. Ayrıca semah, folklor ve tasavvuf musikisi de Konya’nın başlıca folklorik değerlerini oluşturmaktadır. Konya çok çeşitli uygarlıklara ev sahipliği yapmıştır ve M.Ö. 7000 yılına kadar giden bir tarihin izlerini taşımaktadır. Ören yerleri, tarihi ve doğal sit alanları, mağaraları ve sivil mimari örnekleriyle zengin bir tarihi mirasa sahiptir.

Selçuklu Devleti’ne başkentlik yapan Konya, Hz. Mevlana ve Nasrettin Hoca gibi dünya çapında tanınan şahsiyetleri nedeniyle önemli bir turizm noktasıdır.

Konya merkezinde 7 (Mevlana, Karatay Çini eserleri, İnceminare, Sırçalı Medrese, Atatürk, Etnografya ve Arkeoloji Müzeleri) , ilçelerde 5 (Çatalhöyük Örenyeri Müzesi, Ereğli Müzesi, Akşehir Batı Cephesi Karargâhı Müzesi, Akşehir Etnografya ve Akşehir Arkeoloji Müzesi) olmak üzere toplam 12 müze bulunmaktadır. Mevlana Müzesi 2022 yılında yaklaşık 3 milyon ziyaretçi ile Türkiye’de en çok ziyaret edilen müze olmuştur.

2. Yaşanabilir Şehir Konya

Kentleşme sürecinde pek çok belediyenin uzun yıllar mücadele etmek zorunda kaldığı pek çok sorun, Konya’da yerel yönetimin yerinde ve zamanında uyguladığı politikalarla yönetilmiştir.

Son 10 yılda Konya’da önemli gelişmeler yaşanmıştır. Dengeli bir şehir gelişimi sürekliliği pek çok veri ve gösterge üzerinden takip edilebilmektedir. Ekonomi, işgücü, yatırımlar, eğitim, sağlık, turizm temel verilerinde istikrarlı bir gelişim çizgisi takip edilebilmektedir. Merkezi konumu ve ulaşım imkanlarının artması, Konya’nın büyümesinde önemli bir etkiye sahiptir. Bununla birlikte tarihsel olarak şehrin gelişiminde önemli etkiye sahip olan tarım, sanayi, eğitim ve turizmin var olan potansiyelin ve birikimin çok daha üstüne çıkıldığı görülmektedir.

Tarımda ve sanayide pek çok sektörde Türkiye’de birinci olan Konya, eğitim, kültür ve turizmde de üst sıralarda yer almaktadır.

Yüzölçümünün büyük olması dolayısıyla kendi ilçelerinden ve yakın coğrafyalardan devamlı olarak göç almıştır. Yıllık nüfus artışı binde 7,87 ile Türkiye’nin nüfus olarak en büyük 7. ili olarak kayıtlara geçmiştir. Konya 2 milyon üzerindeki nüfusu ile dünyadaki 50’den fazla ülkeden daha fazla nüfusa sahiptir.

*(Nüfus dağılımı ile ilgili bir grafik kadın-erkek ve yaş itibariyle gösterim.)

Şehir, 40.841 kilometre karelik bir alanla Türkiye’nin en büyük yüzölçümüne sahip ilidir. Toplam 31 ilçesi, bu ilçelere bağlı 1154 mahallesi mevcuttur. Bundan dolayı Türkiye’nin en fazla ilçelerine sahip ikinci şehridir.

Eğitim, Konya’nın bir başka öne çıkan yönüne karşılık gelmektedir. Konya’da 3 devlet ve 2 özel üniversite bulunmaktadır. Eğitim potansiyeliyle Konya hem kendi il sınırlarında hem de İç Anadolu ve Akdeniz Bölgelerinden yoğun bir ilgiye muhatap olmaktadır.

Selçuk Üniversitesi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Karatay Üniversitesi, Konya Teknik Üniversitesi ve Konya Gıda ve Tarım Üniversitesi olmak üzere 5 üniversiteye sahiptir.

Konya, tıp fakülteleri ve hastaneleriyle bölgenin önemli sağlık merkezlerinden biri olmayı başarmıştır. Üç üniversitede tıp fakültesi bulunması, Ankara’dan sonra İç Anadolu’da sağlık hizmetleri açısından Konya’yı öne çıkarmıştır.

Konya Anadolu Selçuklu Devleti’nin başkenti olduktan sonra Anadolu’nun en büyük şehirlerinden biri olmuştur. Bu büyüklüğü ve hareketliliği Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerinde de devam etmiştir.

Konya, Selçuklu döneminden itibaren ticaret yolları üzerinde bulunması nedeniyle önemli bir ekonomik merkezdir. Şehirlerin gelişmesinin en büyük dinamiklerinden biri olan ekonomik gelişme, Konya’nın potansiyelleri ve imkanları açısından da taşıyıcı bir role sahiptir. 11 tane organize sanayi bölgesinde yapılan üretim ve teknolojik ilerlemelerle birlikte ulusal ekonomiye katkı da bulunmaktadır. Son 10 yılda Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’da genel ekonominin gidişatıyla paralel bir şekilde ilerlemiştir. Konya, Türkiye’nin tahıl ambarıdır. Tarım, aynı zamanda Konya’daki sanayinin de taşıyıcılarından biri olamaya devam etmektedir. Tarım makineleri, şeker ve un fabrikaları gibi çok sayıda üretim merkezi dolayısıyla tarım, sanayi üretiminin önemli bir kaynağı olmaya devam etmektedir. Son yıllarda otomotiv sanayi, ayakkabıcılık, tarım alet ve makineleri ve bitkisel ürünlerin işlenmesiyle üretilen ürünler özellikle öne çıkmaktadır.

Türkiye ‘de ilk 500’e giren 8 firma yaygınlığını halen korumaktadır. Bu firmalar genellikle gıda, tarım ve sanayi alanında yoğunluktadır.

Toplam 4 Büyük Fuar Merkezi’ne son 10 yılda 10 bin adet fuar katılımcısı, 54 doğrudan yabancı fuar katılımcı, 5,11 yerli ve 22 bin yabancı ziyaretçi sayısı,

- Son on yılda kurulan 106 şirketten 24 bini yeni kurulan işletme ve şirket, bu şirketlerin toplam sermayesi 1.26 milyar TL ve Konya’nın aldığı yabancı sermaye miktarı ise 62,77 milyar TL şeklinde kayıtlara geçmiştir.

- 50.000'den fazla KOBİ’ye ev sahipliği yapan bir KOBİ Başkentidir.

- Un, şeker, tuz, süt, buğday, arpa, şeker pancarı, ay çekirdeği, lale, mısır (dane), havuç, vişne, fiğ, kuşyemi, bezelye, korunga (tohum), acıbakla üretiminde Türkiye birincisidir.

Birincil alüminyum madeninin Türkiye’de çıkarıldığı tek ildir.

- Tarımsal makine ve ekipman üretiminde Türkiye lideridir.

- Metal işlemede Türkiye pazarının %45’ine hâkimdir.

- Araç üstü ekipmanda Türkiye pazarının %70’ine sahiptir.

- 2022’de 3,2 milyar doları aşan ihracatla Türkiye 11.’sidir.

- 185'ten fazla ülkeye ihracat yapmaktadır.

Konya'nın 11 tane organize sanayi bölgesi ve 2 teknoloji geliştirme bölgesi ile gelişmiş bir sanayi altyapısı vardır.

- Marka tescilinde 4.544 tescil ile Türkiye altıncısıdır. (2022)

- Patent tescilinde 84 tescil ile Türkiye yedincisidir. (2022)

- Faydalı model tescilinde 150 tescil ile Türkiye beşincisidir. (2022)

- Tasarım tescilinde 2.104 tescil ile Türkiye yedincisidir. (2022)

- İstihdam oranı %47,3 (Konya-Karaman Bölgesi) (2022)

- Toplam işgücüne katılım oranı %51,1 (Konya-Karaman Bölgesi) (2022)

- Toplam İşsizlik oranı %7,4 (Konya-Karaman Bölgesi) (2022)

Şehir gelişiminin hem ürünü hem de sonucu olarak kabul edilmesi gereken kurum eğitimdir. Aynı zamanda eğitim, ilk kurulan şehirlerden itibaren şehrin ve şehirli olmanın belirleyici unsurudur. Şehir hayatı, pek çok yönüyle eğitimi önemli bir taşıyıcı süreç olarak devam ettirir.

Okul öncesi eğitimde 39 bin öğrenci ve 1392 öğretmen,

- 728 ilkokulda 148 bin öğrenci ve 9016 öğretmen,

- 584 ortaokulda 158 bin öğrenci ve 11 bin öğretmen,

- 374 ortaöğretim kurumunda 161 bin öğrenci ve 10 bin öğretmen

Konya tam olarak bir üniversite şehri olarak tanımlanabilir. Osmanlı döneminde güçlü bir medrese kültürüne sahip olan Konya, İstanbul dışında modern yüksek okul kurulan nadir Anadolu şehirlerinden biridir. Cumhuriyet döneminde 1961 yılında Yüksek İslam ve Eğitim Enstitüleri kurulmuş ve bu iki yüksek okul, 1975 yılında kurulan Selçuk Üniversitesine 1982 yılında dahil olarak fakülte haline gelmiştir. 121 bin üniversite öğrencisi Konya’da ön lisans, lisans ve lisansüstü düzeyde eğitim almaktadır. Zamanla üniversite sayısının artışıyla fakülte, enstitü ve araştırma merkezi sayısı; buna bağlı olarak da öğretim elemanı ve lisansüstü mezun sayısı da artmıştır. 2010 sonrası lisans ve lisansüstü programlara daha fazla gelen yabancı öğrenci sayısı açısından Konya Türkiye’de 7. sıradadır. 2009 yılında kurulan Konya Ticaret Odası Karatay Üniversitesi, 2012 yılında Necmettin Erbakan Üniversitesi, 2013 yılında Konya Gıda ve Tarım Üniversitesi ve 2018 yılında Konya Teknik Üniversitesi kurulmasıyla Konya’da 5 üniversite aktif bir şekilde eğitime devam etmektedir.

Normal okullaşmadan ayrı olarak pek çok eğitim hizmet binası yapılmıştır. Aralarından “Selçuklu Otizmli Bireyler Eğitim Vakfı” Selçuklu Belediyesi ve Necmettin Erbakan Üniversitesi iş birliği ile kurulan vakfa bağlı eğitim merkezi Türkiye’de alanında ilk ve öncü kuruluş olmuştur.

DOSD: Meram Down Sendromlu Bireyler Yaşam Merkezi (DOSD Meram); Down Sendromlu bireylere ve bu kişilerin ailelerine toplum temelli hizmet sunan bir merkezdir. DOSD Meram; Meram Belediyesinin öncülüğünde, Necmettin Erbakan Üniversitesi ve Meram İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü paydaşlarıyla kurulmuştur.

Konya’da konut yapısı ve gelişimi seyrinin ülke genelinin verileriyle benzer bir seyir göstermektedir. Hane halkı ortalaması da Türkiye ortalamasından biraz fazladır. Ortalama konut alanında büyük bir genişliğe sahip olan Konya’nın ortalama konut satış ve kira değerlerinde özellikle büyükşehirler içinde makul bir sıralama değerine sahip olduğu görülmektedir. Bunları verilerle gösterecek olursak:

- Konya’daki toplam hane sayısı 647 Bin,

- Konya’da toplam konut sayısı 850 Bin,

3. Ulaşım Şehri Konya

Geniş caddeler, toplu ulaşım imkanları, alt yapı sorunlarını çözmüş geleneksel bir belediyecilik anlayışıyla uzun yıllar Türkiye’de marka bir şehir olarak dikkat çekmiştir.

Konya coğrafi konumu dolayısıyla ulaşım ve lojistik açısından önemli bir kesişme noktasıdır. İş ve turizm potansiyeli dolayısıyla kara, hava ve demiryolu ulaşımında hareketlilik yıllara göre artmış durumdadır. Konya, gerek yüzölçümünün genişliği ve gerekse ülke içindeki coğrafi konumu itibarıyla yol uzunluğu en fazla olan illerimizdendir. İl’de 3000 kilometreden fazla il ve devlet yolu ile bu alanda 1. sıradadır.

1898'den beri Konya’nın demir yolu bağlantısı faaldir. Konya’dan geçen trenler; Toros Ekspresi, İç Anadolu Mavi Treni ve Meram Ekspresidir. Demiryolu ulaşımında en önemli çalışma, başarıyla bitirilmiş olan ve halen hizmet veren Konya-Ankara arası hızlı tren projesidir. Bu projenin 2011 yılında tamamlanmasıyla, Konya-Ankara arası ulaşım süresi 1 saat 40 dakikaya inmiş ve Konya demiryolu ulaşımında önemli ilerleme kaydedilmiştir. 2013 yılında ise Konya-Eskişehir arası hızlı tren seferleri başlamıştır. 2015 yılında ise Konya-İstanbul hızlı tren seferleri başlamıştır. 2022 yılında ise Konya-Karaman hızlı tren seferleri başlamıştır.

Hava yolu ulaşımı, Konya-İstanbul arasında her gün karşılıklı 11 sefer düzenlenmekte, yaz aylarında ise Amsterdam, Kopenhag, Oslo, Düsseldorf, Stuttgart, Rotterdam gibi Avrupa kentlerine doğudan uçuş imkanı sağlanmaktadır.

Konya’da bir lojistik merkez kurulması amacıyla 2010 yılında çalışmalara başlanmıştır.

TCDD verilerine göre, Konya Lojistik Köyü’nün faaliyete geçmesi ile Konya için mevcut durumda yaklaşık 634.000 ton/yıl olan taşıma miktarının, 1.679.000 ton/yıla çıkması hedeflenmektedir. Konya Lojistik Köyünden Konya sanayisi ve tarımı için önemli mamul ve

Konya Organize Sanayi Bölgesi ve diğer organize sanayi bölgeleri ve sanayilerine yakın bölgeye kurulacak olan lojistik köyün aktif bir şekilde kullanımını sağlamak, işletmeleri lojistik köyü kullanmaya teşvik etmek ve Konya Organize Sanayi bölgesinde üretilen başta ağır sanayi ürünleri olmak üzere diğer ürünlerin taşınmasını kolaylaştırmak için lojistik köy ile Konya Organize Sanayi Bölgesi’nin optimum kullanımına imkan sağlaması gerekmektedir.

4. Tarım Şehri Konya

Geniş coğrafyasıyla Türkiye’nin “tahıl ambarı” olarak tanımlanan Konya’da, pek çok ürün yetiştirilmekte, işlenmekte; yurt içi ve dışı pazarlara gönderilmektedir.

Tarım ve sanayinin iş birliğinin Türkiye’deki en ideal örneklerinden biri Konya’dadır. Dünyada ve Türkiye’de yaşanan değişimlere bağlı olarak tarımın ekonomideki sektör payı azalsa bile Konya’da ciddi bir potansiyel işlemeye devam etmektedir. Şehir ekonomisine katkı yapan pek çok büyük firma tarıma bağlı üretim alanlarında faaliyet göstermektedir. Konya, tarım potansiyeli ve sanayinin katkısıyla pek çok ürün üretiminde yıllardır Türkiye’de birinci durumdadır.

5. Teknoloji Şehri Konya

Konya bir teknoloji ve sanayi şehridir. Osmanlı’dan itibaren şehrin ticari hareketliliğinde yeniliğe açık olmak özellikle dikkat çekmektedir. Büyük Organize Sanayi Bölgeleri, ihracatın ithalattan fazla olması, bazı sektörlerde Türkiye’de ve uluslararası arenada öne çıkması Konya’nın geleceği açısından özellikle önem arz etmektedir. Ulaşım imkanlarının daha da gelişmesiyle, yeni enerji kaynaklarından güneş enerjisinin Konya’da güçlü bir kaynak olarak kullanılmasıyla sanayi üretiminin daha da büyüyeceği öngörülebilir.

Bu gelişmelerle ilişkili olarak inovasyon ve Ar-Ge çalışmaları konusunda da büyükşehirler içinde ayrıcalıklı bir yerde durmaktadır.

“Neden Konya” sorusunun cevabı, Konya’nın kendi imkanlarıyla kendisini yenileyebilen, zamanın şartlarına göre rekabet edebilen, daha yaşanabilir bir şehir olma yolunda geçmişin birikimini kullanan ancak gelecekçi bir şehir olmasında tespit edilebilir.

Akıllı Şehir Konya

1. Türkiye’de Akıllı Şehir Çalışmaları

Türkiye'de Akıllı Şehirlerle ilgili politika ilk olarak, Ulusal Bilim ve Teknoloji Politikaları 2003-2023 Strateji Belgesi'nde, "Yaşam Kalitesinin Yükseltilmesi" hedefi doğrultusunda "Çağdaş ve Güvenli Ulaştırma Sistemleri Geliştirme Yeteneği Kazanma" politikası altında yer almıştır. Bu kapsamda, akıllı araçlar ve akıllı yol sistemleri ile ilgili eylemler belirlenmiştir.

Daha sonra, 2009'da kentsel yerleşimlerin yaşam kalitesinin artırılması amacıyla "Kentsel Gelişme Stratejisi ve Eylem Planı" hazırlanması öngörülmüştür. Dokuzuncu Kalkınma Planı'nda da "Kentlerin Yaşam Standartlarının Yükseltilmesi ve Sürdürülebilir Gelişmenin Sağlanması" öncelikli politika olarak belirlenmiş, bu doğrultuda "Sürdürülebilir Kentsel Gelişme ve Eylem Planı" hazırlanması hedeflenmiştir.

2010-2023 KENTGES Bütünleşik Kentsel Gelişme Stratejisi ve Eylem Planı, kentleşme, yerleşme ve mekânsal planlama değerlerini benimseyen bir anlayışla, il bazında merkez ve ilçeleri kapsayacak şekilde planlanmıştır.

"2020-2023 Ulusal Akıllı Şehirler Stratejisi ve Eylem Planı", Türkiye'nin akıllı şehir politikalarını belirleyen ve uygulamaya koymayı amaçlayan bir strateji ve eylem planıdır. Bu plan, akıllı şehir konseptini benimseyerek, şehir yönetimini etkinleştirmeyi, sürdürülebilirliği artırmayı ve yaşanabilir şehirler oluşturmayı hedeflemektedir.

2020-2023 Ulusal Akıllı Şehirler Stratejisi ve Eylem Planı, dünya genelinde yükselen bir trend olan akıllı şehir kavramını Türkiye'de yeni bir şehir yönetim yaklaşımı olarak tanımlamaktadır. "Etkin ve Sürdürülebilir Akıllı Şehir Yönetişimi" ve "Yetkin ve Üreten Akıllı Şehir Ekosistemi" odaklı bir strateji ile ortak bir vizyon ve yol haritası belirleyerek, akıllı şehir politikalarına dair kapsamlı bir yol haritası sunmaktadır.

"Etkin ve Sürdürülebilir Akıllı Şehir Yönetişimi" ve "Hayata Değer Katan Yaşanabilir ve Sürdürülebilir Şehirler" vizyonuyla hazırlanan eylem planı, Türkiye'de akıllı şehirlerin öneminin anlaşıldığını ve şehir yönetiminde bir dönüşümü hedeflediğini göstermektedir. Ayrıca, ulusal düzeyde ve bütüncül bir stratejik plan sunarak Türkiye'nin bu değişim ve dönüşüm sürecine liderlik etmeyi amaçlamaktadır.

Eylem planında, dört stratejik amaç belirlenmiştir: Etkin akıllı şehir ekosistemi oluşturulması, akıllı şehir dönüşüm kapasitesinin artırılması, akıllı şehir dönüşümünde kolaylaştırıcı ve yönlendirici ortam oluşturulması, şehircilik hizmetlerinde akıllı şehir dönüşümünün sağlanması. Bu amaçlar doğrultusunda, akıllı şehir ekosistemi yönetişim mekanizması oluşturularak sürdürülebilir bir temel hedeflenmektedir.

Toplam 40 eylemi içeren eylem planı, her şehir için özgün bir yerel strateji, akıllı şehir endeksi oluşturulması, takip mekanizmalarının kurulması, insan kaynağı kapasitesinin artırılması gibi önemli adımları içermektedir. Ayrıca, kamu ve özel sektör işbirliğini teşvik etmek ve akıllı şehir dönüşümü için uygun ortamı oluşturmak da planlanan eylemler arasında yer almaktadır. Bu plan, Türkiye'nin yeni bir şehircilik anlayışını benimseyerek, akıllı şehirlerde yaşam kalitesini artırmayı ve sürdürülebilir bir gelecek inşa etmeyi amaçlamaktadır.

Proje kapsamında Türkiye'ye özgü bir olgunluk değerlendirme modeli geliştirilmiş ve Konya Selçuklu ve İstanbul Beyoğlu ilçelerinde pilot çalışmalar gerçekleştirilmiştir. Ayrıca, izleme ve değerlendirme faaliyetleri, belirlenen göstergelere göre eylemlerin gerçekleşme durumlarını takip etmek amacıyla yürütülecektir.

Ulusal Akıllı Şehirler Stratejisi ve Eylem Planı kapsamında geliştirilen Akıllı Şehirler Olgunluk Değerlendirme Modeli de, şehirlerin Akıllı Şehircilik alanındaki yeteneklerini değerlendirip olgunluk seviyelerini belirlemekte ve bu sonuçlara dayanarak "Ulusal Akıllı Şehir Endeksi" oluşturulmaktadır.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın Ulusal Akıllı Şehir Endeks verilerine göre, Konya, 2020, 2021 ve 2022 yıllarının ardından 2023'te de birinci sıradaki yerini korumuştur. Akıllı Şehirler Olgunluk Değerlendirme Modeli'ne dayalı anket çalışmaları, şehirlerin Akıllı Şehircilik alanındaki kabiliyetlerini değerlendirip olgunluk seviyelerini belirlerken, Konya'nın bu alanda üstün başarı gösterdiğini ortaya koymaktadır.

Konya'nın sürdürülebilir ulaşım, çevre koruma, enerji verimliliği, bilgi teknolojileri, yönetişim gibi 20'den fazla kritik alanda gösterdiği başarı, şehrin diğer yerel yönetimlere örnek olmasını sağlamaktadır. Konya, Akıllı Şehir Başarılı Örnekler Portalı'nda da 132 Akıllı Şehir Uygulaması ile Türkiye'den Başarılı Örnekler sıralamasında zirvedeki yerini sürdürmektedir.

2. Konya’nın Akıllı Şehir Yolculuğu

Konya, geleneksel ve modern unsurları bir araya getiren zengin kültürel mirası ve tarihiyle öne çıkan bir şehirdir. Akıllı şehircilik kavramının henüz dillendirilmediği dönemlerde bile teknoloji ile iç içe olan ve şehir hizmetlerinde teknolojiden en üst düzeyde yararlanmaya çalışan bir yapıya sahiptir. Şehir, gelişen teknolojiye paralel olarak çeşitli sektörlerde dijital dönüşümü benimsemiş ve bu alandaki potansiyelini artırmıştır.

Akıllı Şehircilik kavramının yaygınlaşması ve şehirde bu yaklaşımın koordineli bir şekilde yürütülmesi amacıyla 2018 yılında idari yapılanma tamamlanarak tüm paydaşlarla işbirliği içinde şehrin potansiyeli ortaya çıkmıştır. Konya Büyükşehir Belediyesi bünyesinde oluşan organizasyonel yapılanma, şehrin dijital altyapısını güçlendirmek, sürdürülebilirlik ve yaşam kalitesini artırmak için çeşitli birçok projeyi hayata geçirmiştir. Akıllı trafik yönetimi, enerji verimliliği, çevre dostu uygulamalar ve diğer akıllı şehir uygulamaları, Konya'nın modern bir kent olma yolundaki adımlarını hızlandırmıştır.

Konya'nın bu dönemdeki teknoloji odaklı gelişimi, üniversiteler, kamu kurumları, yerel iş dünyası ve teknoloji şirketlerinin aktif katılımıyla daha da güçlenmiştir. Şehir, akıllı ulaşım sistemleri, güvenlik çözümleri, iletişim altyapısı çalışmaları, alternatif enerji kaynakları, nesnelerin interneti, veriye dayalı karar mekanizmaları ve iş geliştirme yaklaşımı, CBS sistemleri gibi teknolojik yeniliklerle donatılmıştır. Bu sayede, ekonomik potansiyeli artırarak iş dünyasına da olumlu katkılar sağlamıştır.

Konya'nın akıllı şehir evrenine katılımı, sadece teknolojik gelişmelere değil, aynı zamanda toplumsal katılıma da odaklanmaktadır. Şehir sakinlerinin bilinçlendirilmesi ve dijital becerilerin geliştirilmesi, bu sürecin önemli bir parçasını oluşturmaktadır. Bu sayede, Konya, akıllı şehir vizyonunu hayata geçirme konusunda önemli bir ilerleme kaydetmektedir.

2022-2030 Konya Akıllı Şehir Stratejisi ve Yol Haritası : Konya Büyükşehir Belediyesi, Türkiye'nin ilk yerel Akıllı Şehir Stratejisi ve Yol Haritası'nı, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın 2020-2023 Ulusal Akıllı Şehirler Stratejisi ve Eylem Planı'na uyumlu olarak, yerli ve milli kaynakları kullanarak hazırladı. Bu çaba, Türkiye'ye ve dünyaya örnek olacak bir Akıllı Şehircilik modelini ortaya koymaktadır.

2030 yılı perspektifinde hazırlanan Konya Akıllı Şehir Stratejisi ve Yol Haritası hazırlanması çalışması yürütülmektedir. Eylül 2021 tarihinde başlanan Proje kapsamında;

1. Yönetici Toplantıları

2. Eğitim

3. Literatür Taraması

4. Paydaş Haritalarının Hazırlanması

5. Saha Anket Çalışması

6. Mevcut Durum Analizi

7. Örnek Akıllı Şehir İncelemeleri

8. Türkiye'den ve Dünya'dan Akıllı Şehir Uygulamaları Tespiti

9. Paydaşlar ile Odak Grup Toplantıları

10. Yerel Akıllı Şehir Mimarisi

Çalışmaların her aşamasında Bakanlık yetkilileri ile görüş alışverişlerinde bulunulmuştur. Aynı zamanda Aselsan’ın liderliğinde Türkiye’nin önde gelen akademisyenlerinden destek alınarak, tamamen yerli ve milli kaynaklar kullanılmıştır. Bu bağlamda öncü olan bu belge, Konya’da yaşayan herkes için uzun vadeli, kapsayıcı, uygulanabilir ve sürdürülebilir eylemler içermektedir. Bu bağlamda öncü olan bu belge, Konya’da yaşayan herkes için uzun vadeli, kapsayıcı, uygulanabilir ve sürdürülebilir eylemler içermektedir.

Proje kapsamında bu dokümanın hazırlanmasına kadar farklı iş kalemlerinde çalışmalar yürütülmüştür. İş adımları ve zamanlamayı ortaya çıkaran ve güncel olarak işletilen proje planlaması ile başlayan ilk adım, akıllı şehirlerin farklı yönlerini besleyen teknolojilerini içeren eğitimlerin yöneticiler ve ilgili belediye ekiplerine verilmesi ile devam etmiştir.

Sonrasında, akıllı şehir konuları özelinde yurtiçi ve yurtdışından kamu, özel sektör ve akademik çalışmaları içeren literatür taraması yapılmış ve oldukça kapsamlı bir kaynak doküman niteliğinde bir rapor haline getirilmiştir. Literatür taraması ile eş zamanlı olarak Konya Büyükşehir Belediyesi akıllı şehir ekosisteminde yer alan bütün paydaşları içeren paydaş haritası oluşturulmuştur. İl Müdürlükleri, İlçe Belediyeleri, STK’lar, Üniversiteler ve özel sektör gibi ekosisteme katkı veren 400’den fazla dış paydaşın yer aldığı raporda ayrıca KBB’nin birimleri ve iştirakleri dahil 50’den fazla iç paydaş belirlenmiştir. Paydaş haritasındaki kurumlar etki derecesi, hizmet sağlayıcı ve hizmet kullanıcı olarak tasniflenmiştir.

Konya’nın ihtiyaç ve beklentilerini paydaş haritasında yer alan paydaşlar ile birlikte belirleyebilmek ve proje önerilerini almak üzere odak grup toplantıları düzenlenmiştir. Dış paydaşlar ve iç paydaşlarla ayrı ayrı yapılan ve bütün akıllı şehir bileşenleri bazında toplam 681 paydaşın katıldığı toplantılar sonucu 985 proje önerisi toplanmıştır. Aynı zamanda toplantılarda Konya akıllı şehir vizyonunu belirlemek amacıyla çalışma yapılmıştır. Odak grubunun yanı sıra kamu kurumları, ilçe belediyeleri, sanayi kuruluşları ve üniversitelerin üst düzey yöneticileri ve Konya milletvekilleri ile toplantılar yapılarak projeye ilişkin hususlar anlatılmış, ayrıyeten katılımcıların hem kurumları hem de Konya adına beklentileri alınmıştır.

Tüm iç ve dış paydaşlarımızın katılımı ile Odak Grup Toplantıları yapılmıştır.

Yapılan Mevcut Durum Analizi Çalışmaları sonucunda ortaya çıkan rapora göre;

Konya’nın akıllı şehir kavramının ve tüm paydaşlar için getirilerinin farkında olması, bu konuda hem ülkeye hem de dünyaya örnek teşkil edecek çalışmalara sahip olma isteği, teknoloji kullanımını benimseme üstünlüğü, başlıca olumlu yanlar olarak görülmektedir.

Ancak, nitelikli insan gücünün de yeterli sayılara ulaşılamamıştır, bu konuda özellikle çevrede 5 üniversitenin bulunması önemli bir fırsattır ve bu konuda yapılacak özel çalışmalar ile söz konusu dezavantaj, avantaja dönüştürülebilir. Akıllı şehir uygulamaları Konya’nın stratejik olarak önem verdiği Tarım ve Turizm alanlarında ön plana çıkması için de büyük bir kolaylaştırıcı unsur olarak karşımıza çıkmaktadır.

Mevcut Durum Analizi çalışması sonucu ortaya çıkan GZFT analizinde ise Konya’nın güçlü yönleri şu şekilde belirlenmiştir:

Tarım ve turizmdeki fırsatlar, Konya Büyükşehir Belediyesi’nin teknoloji kullanımını ve akıllı yönetişimi benimsemiş olması nedeniyle, çok daha kolay değerlendirilebilecek ve katma değer yaratacak ürün ve hizmetler çıkarılabilecektir.
Konya'da yerleşik ve uygulamalar için istihdam kaynağı olabilecek 5 üniversite bulunması, çözümler için gerekebilecek kaynaklara erişim kolaylığı ile birleştirildiğinde, bir yandan nitelikli iş gücünün Konya’ya çekilememesi sorunu da bir ölçüde azaltılabilecektir.
Başta akıllı yönetişim ve ulaşım olmak üzere iyi ve fazla sayıda uygulama bulunması, geliştirilen uygulamaları benimseyerek kullanabilecek genç nüfus oranının yüksek olması sayesinde bu alanda yapılan yatırımların karşılık bulmasını sağlayacaktır.
Teknoloji kullanımı motivasyonu ve açık veri yaklaşımının benimsenmiş olması, akıllı şehir çözümleri ile ilgili teknolojilerdeki son gelişmelerin kullanılmasını ve teknoloji çözüm sağlayıcılarının Konya özelinde geliştirilecek uygulamalar geliştirmesini hızlandıracaktır.
Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın akıllı şehirler konularına olan desteği ile Konya’nın kendi kurum/birimleri arası işbirliği isteğinin ve motivasyonunun yüksek olması ile Konya içinde entegre olurken Türkiye için belirlenen ulusal stratejilere Konya olarak uyum sağlanacağını göstermektedir.

Yine aynı rapora göre yapılması gereken faaliyetler: işbirliği ortamının güçlendirilmesi, eğitimlerin artırılması, ihtiyaç ve geri bildirim yapısının kurulması, görünürlüğün artırılması, ölçme-değerlendirme-iyileştirme mekanizmalarının artırılması, entegrasyonların güçlendirilmesi, verilerin korunması ve siber güvenlik önlemlerinin artırılması, verilerin görünür ve sürdürülebilir olması, ortak bir üst veri paylaşım platformunun oluşturulması, veri analizi ve yapay zekadan yararlanma oranının artırılması, veri görselleştirme yetkinliğinin artırılması ve veri kaynaklarının çeşitlendirilmesi olarak ortaya çıkmıştır.

Saha Anket Çalışmaları :Paydaşların ve yöneticilerin görüşlerinin yanı sıra vatandaşların akıllı şehir kavramı ve uygulamaları ile ilgili farkındalıklarını ölçmek, istek ve ihtiyaçlarını belirlemek amacıyla saha anket çalışması yapılmıştır. Anket için Konya ilinin genel davranışlarını yansıtmak üzere 2.437 kişilik örneklem seçilmiş ve belirlenen kişiler ile yüz yüze görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Mevcut Durum Analizi kapsamında yapılan saha anket çalışmaları eğitim, ekonomi, erişim, yaşlı nüfusun artışı, ulaşım, çevre ve kuraklık, sosyal hayat, kamu hizmetleri ,hizmet adaleti, veri paylaşımı alanlarında yapılmış ve çıkan sonuçlar değerlendirilmiştir.

Akıllı şehir konularında hem uluslararası akıllı şehir endekslerinde üst sıralarda bulunan hem de Konya ile ilgili özellikle şehir yapısı ve ihtiyaçları perspektifinden benzerlik gösteren dünyadan 10, Türkiye’den 4 şehir seçilmiştir. Seçilen şehirlerin stratejileri, hedefleri, planları ve uygulamaları incelenerek ayrıntılı bir doküman haline getirilmiştir. Bunun yanı sıra dünyadan ve Türkiye’den örnek olabilecek akıllı şehir uygulamaları seçilerek incelenmiştir. Toplam 186 uygulamanın seçilerek incelendiği raporda yenilikçilik, kapsayıcılık, yaygınlık, Konya’ya uygunluk ve ihtiyaçlar gözetilmiştir.

Proje kapsamında birçok akıllı şehir endeksinde dünyada önde gelen Singapur ve Amsterdam şehirlerine geziler düzenlenerek akıllı şehir uygulamaları ile ilgili uzmanlarla görüşmeler ve yerinde incelemeler gerçekleştirilmiştir.

Bütün iş kalemlerinde yapılan çalışmalarda öne çıkan konular, paydaşların görüşleri ve uzman görüşleri ile birleştirilerek Konya Akıllı Şehir Vizyonu ve bu vizyona ulaşabilmek için gerekli Stratejik Amaçları ve Hedefleri belirlenmiştir.

Akıllı Şehir Vizyonu "İnsan ve çevre odaklı, gücünü yerel ve evrensel değerlerden alan, akıllı teknolojilerden yararlanan, yenilikçi, öncü, sürdürülebilir ve iklim dostu Konya" olarak belirlenmiştir. Yapılan çalışmaların etkinliği, verimliliği ve birbiri ile entegrasyonunu göz önünde bulundurarak alan uzmanlıklarından yararlanmayı amaçlayan Konya, Çevre, ulaşım, enerji, yönetişim, ekonomi, tarım, turizm gibi 18 kategori belirlemiştir.

11 etap halinde yaklaşık 1 yıl boyunca yürüttüğümüz çalışmalar sonucunda; Akıllı Şehir Vizyonumuzu, 4 stratejik amacımızı ve bu amaçlara bağlı 23 stratejik hedef ortaya koyulmuştur.

2023-2030 yılları arasını kapsayacak şekilde; Çevre alanında 17, Ulaşımda 23, Bilişimde 15, Yönetişimde 20, Yaşanabilirlikte 22 ve diğer birçok alanda olmak üzere toplamda 142 eylemi barındıran “Konya Akıllı Şehir Stratejisi ve Yol Haritası oluşturulmuştur.

Konya Akıllı Şehir Stratejisi ve Yol Haritası, yapay zeka, blokzincir, metaverse, web3, veri analitiği, görüntü işleme gibi yeni teknoloji ve teknikleri içeren projelerle şehrin teknolojik altyapısını güçlendirmeyi, yaşam standartlarını yükseltmeyi, Akıllı Şehir kültürünü yaygınlaştırmayı ve sürdürülebilirliği sağlamayı hedeflemektedir. 2030 yılına kadar 142 projenin hayata geçirilmesiyle "2030 Akıllı Şehir Konya’sının inşa edilmesi amaçlanmaktadır.

Akıllı Şehir Uygulamaları ile Hayatı Kolaylaştırıyoruz

Konya, sadece tarih ve kültür zenginliğiyle değil, aynı zamanda çağdaş teknolojiyi kucaklayarak akıllı şehir uygulamalarıyla öne çıkan bir kenttir. Şehir yönetimi, teknolojinin sunduğu imkanları insan, doğa, ve tüm canlılar için kapsayıcı bir perspektifle kullanarak stratejilerini şekillendirmiştir.

Dezavantajlı durumda olan vatandaşlar ve yaşlı bireyler, şehir hizmetlerinden en iyi şekilde faydalanabilsin diye öncelikli olarak düşünülmüştür. Ayrıca, doğadaki hayvanlar ve bitkiler unutulmamış, kapsayıcı projeler hayata geçirilmiştir.

Konya'nın akıllı şehir çalışmaları, genel verimliliği artırmak adına büyük bir özenle devam etmektedir. Toplu ulaşımın akıllı bir şekilde yönetilmesi, trafik ışıklarının akıllı sistemlerle düzenlenmesi, ve bisiklet ulaşımının teşvik edilmesi gibi bir dizi proje, şehir içindeki hareketliliği düzenlerken çevreye de duyarlı bir yaklaşım sergilenmiştir.

Engelli vatandaşların hayatını kolaylaştırmak adına Engelli Destek Merkezi ve Engelsiz Konya Mobil Uygulaması gibi projeler geliştirilmiştir. Bu uygulamalar, ulaşımdan eğitime, istihdama kadar bir dizi ihtiyacı karşılamaktadır.

Akıllı trafik yönetimi, toplu ulaşım sistemleri, bisiklet altyapısı gibi projelerin yanı sıra, Konya'nın tarımsal faaliyetlerini teknolojiyle entegre etme çabaları da öne çıkmaktadır. Tarımsal Alan Analiz ve Raporlama Uygulaması, çiftçilere veri tabanlı destek sağlamak adına atılan önemli bir adımdır.

Ayrıca, şehir yönetimi ve hizmetlerine ilişkin tüm verilerin şeffaf bir şekilde paylaşıldığı Konya Açık Veri Portalı, şehir sakinlerine daha etkin ve hızlı hizmet sunmak için bürokrasiyi azaltmayı amaçlamaktadır.

Konya, sadece bugünü değil, geleceği de düşünerek uzun vadeli eylem planları oluşturmuş, teknolojik gelişmeleri yakından takip ederek şehrin sürdürülebilirliğine katkıda bulunmaktadır. Akıllı şehir projeleriyle Konya, teknolojiyi insanların ve doğanın hizmetine sunan bir öncü olarak öne çıkmaktadır.

Konya yapılan mevcut durum analizi çalışmaları sonucuna göre şehrin öncelikli ihtiyaçlarını, gelecekte karşılaşacağı risklere karşı sürdürülebilir çözüm yöntemlerini ve bu yöntemler için gerekli organizasyonel yapı, mali kaynaklar, altyapı gereksinimleri ve mevzuat çalışmalarını yaparak geleceğin Akıllı Şehir Konya’sını sağlam temeller üzerine inşa etmeyi planlamaktadır.

Ulaşım:

Akıllı Toplu Ulaşım Sistemi (ATUS): Konya'nın Akıllı Toplu Ulaşım Sistemi (ATUS), şehir içindeki toplu taşıma hizmetlerini optimize ederek vatandaşlara daha etkili ve verimli bir ulaşım deneyimi sunmaktadır. ATUS, kullanıcılara anlık ulaşım bilgileri sağlamak, güzergahları en iyi şekilde yönlendirmek ve toplu taşıma araçlarının anlık durumunu takip etmek için geliştirilmiştir.

Akıllı Trafik Yönetim Sistemi: Konya'da uygulanan Akıllı Trafik Yönetim Sistemi, şehir merkezinde bulunan 100'den fazla kavşakta araç yoğunluğunu etkili bir şekilde yönetmektedir. Araçların anlık durumunu izleyerek trafik akışını optimize eden bu sistem, sürücülere ve yayalara daha hızlı ve güvenli bir ulaşım imkanı sağlamaktadır.

VR Trafik Eğitim Uygulaması: Ortaokul seviyesindeki öğrencilere yönelik geliştirilen VR Trafik Eğitim Uygulaması, öğrencilere trafik kurallarını öğretmek amacıyla sanal gerçeklik teknolojisini kullanmaktadır. Bu interaktif uygulama, genç nesillerin trafik bilincini artırmayı hedeflemektedir.

Bisiklet Şehri Konya: Konya, 604 kilometrelik bisiklet yolu ağı ve çeşitli bisiklet dostu uygulamalar ile adeta bir "Bisiklet Şehri" olma hedefine yönelmiştir. Şehirdeki bisiklet yolları, Bisiklet Tramvayı ve akıllı bisiklet paylaşım sistemleri, bisiklet kullanımını teşvik etmekte ve sürdürülebilir ulaşımı desteklemektedir.

KonyaKart: Konyakart toplu taşıma araçlarında ücret toplamayı kolaylaştıran ön ödemeli

kartlı sisteme verilen addır. Başvuru için online randevu ve online kredi kartı

ile yükleme yapılabilmektedir. Günlük 50-100 arası online başvuru gerçekleşmektedir. Konya, her türlü bankacılık kartlarını toplu ulaşımın tüm vasıtalarında kullandıran dünyada ilk şehirdir.Bu sistemde kullanılan kartların hangi bankadan alındığı fark etmemektedir. Kartın temassız özelliğinin olması yeterlidir.Bankacılık kartları, herhangi bir e-cüzdan programı ile telefona tanımlandıktan sonra NFC özelliği kullanılarak telefonla ödeme yapılabilmektedir.

Engelli Dostu Projeler:

Engelli Destek Merkezi (ENDEM): Konya Büyükşehir Belediyesi tarafından oluşturulan Engelli Destek Merkezi (ENDEM), dezavantajlı bireylerin yaşamlarını kolaylaştırmak ve toplumsal entegrasyonlarını sağlamak amacıyla bir dizi hizmet sunmaktadır. Merkez, engelli bireylere yönelik etkinlikleri koordine ederken, karşılaşılabilecek sorunlara çözümler üretmeyi hedeflemektedir.

Engelsiz Konya Uygulaması: Engelsiz Konya Mobil Uygulaması, engelli vatandaşların günlük hayatta karşılaştıkları zorlukları en aza indirmek için tasarlanmış bir mobil uygulamadır. Uygulama, engelli bireylerin ulaşım, eğitim, istihdam gibi alanlardaki ihtiyaçlarına yönelik kapsamlı bir destek sunmaktadır.

Engelsiz Duraklar: Görme engelli, fiziksel engelli ve okuma-yazma bilmeyen vatandaşların toplu ulaşımdan daha güvenli bir şekilde faydalanmasını sağlamak üzere oluşturulan Engelsiz Duraklar Uygulaması, sesli akıllı durak ekranları, otobüs dış anons sistemleri ve araç içi anons sistemleri gibi teknolojileri kullanmaktadır.

Engelli Erişebilir Kamu Binaları: Konya Büyükşehir Belediyesi, Engelli Erişebilir Kamu Binaları projesi ile dezavantajlı vatandaşların, yoğun olarak kullanılan kamusal alanlara konforlu ve kolay bir şekilde ulaşmalarını sağlamaktadır.

Tarım ve Çevre:

Tarımsal Alan Analizi ve Raporlama: Konya, tarım sektöründe faaliyet gösteren çiftçilere yönelik olarak geliştirilen Tarımsal Alan Analizi ve Raporlama uygulaması ile modern tarım yöntemlerini desteklemeyi ve çiftçilere veri tabanlı bilgi sağlamayı amaçlamaktadır. Bu proje, çiftçilere tarım alanlarını daha verimli bir şekilde yönetme konusunda rehberlik etmektedir.

Sıfır Atık Bilgi Sistemi (KOSABS): Konya'da yürütülen Sıfır Atık Bilgi Sistemi (KOSABS), sıfır atık hedefine ulaşmak adına projeleri izlemek, atık yönetimini optimize etmek ve çevresel sürdürülebilirliği artırmak amacıyla geliştirilmiştir. Bu sistem, atıkların kaynağında ayrıştırılması ve geri dönüşüm süreçlerinin etkin bir şekilde yönetilmesine odaklanmaktadır.

Katı Atık Depolama: Konya, katı atıkların etkili bir şekilde yönetimi için bir dizi depolama tesisi kullanmaktadır. Bu tesisler, çöplerin düzenli bir şekilde depolanmasını ve enerji üretimi için geri dönüşüm süreçlerini içermektedir.

Yenilenebilir Enerji Kaynakları: Konya, rüzgar enerjisi santralleri, güneş enerjisi panelleri ve hidroelektrik enerji üretimi gibi yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanarak şehre temiz ve sürdürülebilir enerji sağlamaktadır.

Canbulan: Sokak hayvanlarına acil tedavi imkanı sunan mobil hayvan ambulansları, Konya'da "Canbulan" adıyla faaliyet göstermektedir. Bu proje ile sokak hayvanlarına yönelik acil durumlarda hızlı müdahale sağlanarak, hayvanların yaşama şansı artırılmaktadır.

Teknoloji ve İnovasyon:

Konya Mobil Uygulaması: Konya Mobil Uygulaması, şehir hizmetlerine ve önemli bilgilere, doğru ve güncel bir şekilde erişim sağlayarak hemşehrilerin yaşamlarını kolaylaştırmayı amaçlayan bir mobil platformdur. Uygulama, ortalama 200.000 kişi tarafından günlük olarak kullanılmakta ve şehirle ilgili birçok hizmeti kullanıcılara sunmaktadır.

Açık Veri Platformu: Konya Büyükşehir Belediyesi, Türkiye'deki ilk belediyelerden biri olarak Açık Veri Platformu'nu hayata geçirmiştir. Bu platform, veriye ihtiyaç duyan kullanıcılara şeffaf bir şekilde çeşitli verilere erişim imkanı sunmaktadır. Konya Açık Veri Portalı, veriye erişim konusunda bürokrasiyi azaltmayı ve hemşehrilerine daha verimli hizmet sunmayı amaçlamaktadır.

Veri Ambarı Konya Çalıştayları: Veri paylaşımı ve analitiği odaklı Veri Ambarı Konya Çalıştayları, şehirde veriye dayalı bir şehir yönetimi yaklaşımını benimsemeyi hedefleyerek kurumları bir araya getirmektedir. Bu çalıştaylar, Konya ölçeğinde bir Akıllı Şehir ve Veri Paylaşımı Ekosistemi oluşturma amacını taşır.

Blokzincir Tabanlı Metaverse Toplantı Uygulaması : Konya yeni gelişen teknolojilere ayak uydurarak daha kapsayıcı, katılımcı ve verimli sonuçlar oluşturulması amacı ile şehircilik hizmetlerini daha etkin kılmak için metaverse teknolojisinden yararlanmayı planlamaktadır. Metaverse çalışmaları doğrultusunda kısa, orta ve uzun vadeli planı oluşturmuştur.

Metaverse Toplantı Uygulaması, Konya Büyükşehir Belediyesi’nin kullanımına sunulan; sanal gerçeklik gözlüğü ve sanal gerçeklik platformu ile aynı anda 15 kişinin katılım sağlayabildiği bir metaverse toplantı uygulamasıdır.

Mevlana Kültür Merkezi toplantı odası 3 boyutlu olarak modellenmiştir ve metaverse ortamına aktarılmıştır. Toplantı sırasında odadaki ekrandan sunum gerçekleştirilebilmekte ve sunum sonunda toplantı odasının ortasında 3D yapı projeleri hologram şeklinde gösterilebilmektedir.

Teknoloji Endüstri Bölgesi: Konya'da kurulan Teknoloji Endüstri Bölgesi, şehrin teknolojik ve inovatif potansiyelini destekleyerek, yerel firmaların Ar-Ge çalışmalarını teşvik etmeyi amaçlar. Bu bölge, teknoloji odaklı işletmelere altyapı, kaynak ve destek sağlayarak Konya'yı bir teknoloji üssüne dönüştürmeyi hedefler.

Uydu Sayısal Telsiz Haberleşme: Konya'da uygulanan Uydu Sayısal Telsiz Haberleşme projesi, kentsel ve kırsal alanlarda etkili iletişimi sağlamak amacıyla geliştirilmiştir. Uydu tabanlı telsiz iletişimi, acil durumlar, güvenlik operasyonları ve genel haberleşme ihtiyaçları için güvenilir bir altyapı sunar.

Araç Takip ve İş Takip Sistemleri: Araç Takip ve İş Takip Sistemleri, Konya'da şehir içi lojistik ve hizmet operasyonlarını optimize etmek için kullanılan bir teknoloji sistemidir. Bu sistem, belediye araçlarının konumunu, bakım durumunu ve çalışma verimliliğini izleyerek hizmet kalitesini artırır. Aynı zamanda acil müdahale ihtiyaçlarına hızlı bir şekilde yanıt verilmesini sağlar.

Güneş Enerjisinden Elektrik: Konya, güneş enerjisi panelleri aracılığıyla sürdürülebilir enerji üretimi sağlayarak çevre dostu bir enerji politikasını benimsemiştir. Güneş enerjisinden elektrik üreten sistemler, kamu binaları, sokak aydınlatmaları ve çeşitli tesislerde kullanılarak şehre temiz ve yenilenebilir enerji sağlar. Bu proje, Konya'nın enerji bağımsızlığını artırmayı ve karbon ayak izini azaltmayı hedefler.

Eğitim ve Kültür:

Konya Bilim Merkezi: Konya Bilim Merkezi, şehirdeki çocuklar ve gençler için bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik (STEM) alanlarında eğitim ve etkinlikler düzenleyen bir merkezdir. Bu merkez, gençleri bilime teşvik ederek gelecekteki bilim insanlarını yetiştirmeyi amaçlamaktadır.

Genç Kültür Kart: Genç Kültür Kart, Konya gençliğine yönelik kültürel etkinliklere katılımı teşvik etmek amacıyla oluşturulan bir projedir. Bu kart, gençlere özel etkinliklere indirimli veya ücretsiz katılım imkanı tanıyarak kültürel ve sanatsal faaliyetlere erişimlerini artırmayı hedefler.

Kapsül Teknoloji Platformu: Konya, gençlerin teknoloji, şehircilik ve savunma sanayi gibi alanlarda projeler geliştirebileceği bir platform olan Kapsül Teknoloji Platformu ile gençlerin yeteneklerini ve yaratıcılıklarını desteklemeyi amaçlamaktadır. Bu platform, gençlerin inovasyon ve teknoloji alanındaki potansiyellerini ortaya çıkarmalarına imkan tanımaktadır.

Sosyal İnovasyon Ajansı: Konya Büyükşehir Belediyesi tarafından kurulan Sosyal İnovasyon Ajansı, toplumsal sorunlara bilimsel ve sürdürülebilir çözümler üretmeyi hedefleyen bir inovasyon merkezidir. Ajans, çeşitli projelerle toplumun karşılaştığı zorluklara yenilikçi yaklaşımlar getirilmesini sağlamaktadır.

Afet Yönetiminde Etkin Akıllı Şehir KONYA

Konya Büyükşehir Belediye Başkanı Uğur İbrahim ALTAY'ın öncülüğünde hayata geçirilen tüm bu Akıllı Şehir Uygulamaları, teknolojinin etkili kullanımıyla sadece günlük yaşamı kolaylaştırmakla kalmayıp, aynı zamanda acil durum müdahalelerinde de kritik bir rol oynamıştır. Bu yenilikçi uygulamalar, özellikle 2023 6 Şubat depreminde ortaya çıkan acil ihtiyaçlara hızlı ve etkili bir şekilde cevap verilmesine yardımcı olmuştur.

6 Şubat 2023 tarihinde yaşanan deprem felaketi, Konya Büyükşehir Belediye Başkanı Uğur İbrahim ALTAY'ın liderliğindeki Akıllı Şehir Uygulamalarının kritik önemini bir kez daha ortaya koymuştur. Bu zorlu dönemde, çeşitli akıllı teknolojiler başarıyla kullanılarak şehirdeki koordinasyon, iletişim ve yardım faaliyetleri etkili bir şekilde yönetilmiştir.

Uydu İnternet Hizmeti, depremin neden olduğu altyapı hasarı sonucunda geleneksel internet erişim yöntemlerinin çökmesi durumunda sahada hızlı ve güvenilir bir iletişim sağlamıştır. Sayısal Telsiz Haberleşme Sistemi, GSM şebekelerinin hizmet veremediği durumda, uydu interneti üzerinden sağlanarak acil koordinasyonu mümkün kılmıştır. Bu sistem, Hatay'daki ekiplerin etkili bir şekilde bir araya gelmesini ve acil ihtiyaçlara yönelik hızlı çözümler üretmelerini sağlamıştır.

Solar Mobil Şarj İstasyonu, deprem sonrası sahadaki insanların iletişim için öncelikle cep telefonlarını ve diğer cihazlarını şarj etmelerine olanak tanıyarak acil enerji ihtiyaçlarını karşılamıştır. CBS (Coğrafi Bilgi Sistemi), Konya Büyükşehir Belediyesi personeli tarafından geliştirilerek Hatay'a ait altyapı verilerini sağlamış ve müdahale ve onarım işlemlerinin koordinasyonunu kolaylaştırmıştır.

Akustik Dinleme Cihazları, su kayıplarını tespit etmede kullanılarak arama-kurtarma çalışmalarında enkaz altındaki depremzedelerin hızlı bir şekilde tespit edilmesine yardımcı olmuştur. Araç Takip ve İzleme Sistemleri, deprem bölgesindeki faaliyetleri anlık olarak izleyerek Afet Koordinasyon Merkezi (AKOM) ve diğer ilgili birimlerin etkin bir şekilde yönetimini sağlamıştır.

İş Takip Sistemleri, deprem bölgesindeki tüm personel ve faaliyetleri kolayca idare ederek olası işgücü ve zaman kayıplarını en aza indirmiştir. Konya Mobil Uygulaması, depremzedeler ve yardımcı olmaya çalışan gönüllüler için önemli lokasyonları doğru ve güncel bir şekilde ileterek tüm paydaşların kontrollü bir şekilde koordine edilmesini sağlamıştır. Bu uygulamalar, 2023 6 Şubat depremi gibi acil durumlarda hızlı ve etkili müdahalelerin gerçekleştirilmesine önemli katkılar sunmuştur.

Ödüller

· 2023-Güney Kore Seul’de; Dünya Akıllı Sürdürülebilir Şehirler Organizasyonu ve Seul Büyükşehir Belediyesi

· Akıllı Şehir Liderlik Ödülü,

· 2023-Barselona’da Smart City Expo Dünya Kongresi’nde, Bisiklet Tramvayı “Hareketlilik” kategorisinde ödül aldı.Engelsiz Konya Mobil Uygulaması-2022- AUS Ulaşımda Aklın Yolu Ödülleri

· Kapsül Teknoloji Platformu-2022- Genç Dostu Şehir Projesi Fikir Ödülü

· Tarımsal Alan Analiz ve Raporlama Uygulaması-2021- World Smart City Awards(Finalist)

· Konya Mobil Uygulaması- 2021- 15. eTR Ödülleri En İyi Gelişim Gösteren Proje(Finalist)

· Toplu Taşıma Hat Yönetim Sistemi-2021- AUS Ulaşımda Aklın Yolu Ödülleri

· Bisiklet Master Planı-2020-UNESCO Uluslararası İdealKent Ödülü

· ABUS(Akıllı Bisikletli Ulaşım Sistemi)-2019-AUS Ulaşımda Aklın Yolu Ödülleri

· e-Desen-2017-Yerel Yönetimler Proje Yarışması

· Engelsiz Mekanlar Projesi-2017-Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler

· Bakanlığı’nca Erişilebilirlik Ödülleri

· ATUS (Akıllı Toplu Ulaşım Sistemi), Akıllı Kavşak Sistemi, Akıllı Bisiklet Sistemi ve Sosyal Kart-2015- Dünya

· Yerel Çevre Girişimleri Uluslararası Konseyi Güney Kore Örnek Proje

· Konya Mobil Uygulaması, e-PATİ - 2015 -14. eTR Ödülleri” Büyük Ölçekli Belediye (Finalist)

· Kent Bilgi Sistemi-2015-Dünya CBS Günü Ödülü

· METİS-2015- TEYDEB Başarı Hikâyeleri Ödülü

· Konya Mobil Uygulaması-2012- 10. eTR Ödülleri Büyük Ölçekli Belediye

· Konya Büyükşehir Stadyumu-2014-13. Uluslararası Türkiye Spor Adamları Ödülleri “Yılın Spor Projesi”

· Kent Bilgi Sistemi-2013-Piri Reis Ödülleri

· Kent Bilgi Sistemi-2013- OICC Belediyecilik ve Çevre Ödülleri

· KOSKİ Mobil İş Takip- 2012- 9. eTR Ödülleri Büyük Ölçekli Belediye

· Sosyal Doku Haritası ve Sosyal Sorumluluk Projesi”- 2010 -ICLEI

· Kent Bilgi Sistemi – 2007- AK Parti Genel Merkez Proje Yarışması Sosyal Sorumluluk Projesi Ödülü

3.Geçmişten Geleceğe Akıllı Şehir Konya

Konya'nın Akıllı Şehir oluşumu sürecinde kapsayıcılık konusuna verdiği önem, şehir yaşamına etki eden faktörlerin geniş bir perspektifle ele alınmasını içermektedir. Bu çerçevede, Dünya Bankası'nın Environmental and Social Framework (ESF) raporundan ilham alınarak, paydaşların katkılarının gözetilmesi ve mümkün olduğunca geniş bir kapsayıcılığı içermesi ilkesi benimsenmiştir.

Konya Akıllı Şehir Paydaş Haritası oluşturulurken, şehir yaşamını etkileyen detaylar göz önüne alınmış ve katkı sağlayabilecek çeşitli paydaşlar belirlenmiştir. Bu aşamada, açık kaynaklar taranmış ve Konya'da faaliyet gösteren devlet kurumları, odalar, meslek odaları, sivil toplum kuruluşları, özel şirketler, üniversiteler, araştırma merkezleri ve dernekler gibi birçok kurum ve kuruluşun paydaş listesine dâhil edilmesi için geniş bir perspektif benimsenmiştir.

Stratejik amaçlar ve hedefler belirlenirken, Konya'nın mevcut uygulamaları, odak grup toplantıları, yönetici toplantıları, dünyadan ve Türkiye'den önde gelen akıllı şehirlerin stratejik amaç ve hedefleri gözetilmiştir. Bu süreçte, Konya'nın geniş yüzölçümü (40.000 km2) dikkate alınarak, tüm şehir halkına hizmet götürme amacıyla teknolojik destekle yapılan uygulamaların kapsayıcılığı artırılması için çaba gösterilmiştir. Konya'nın paydaş haritası oluşturularak, proje ve uygulama tanımları netleştirilmiş ve bu sayede şehrin tüm kesimleriyle işbirliği yapmak için sağlam bir temel oluşturulmuştur. Bu yaklaşım, Konya'nın Akıllı Şehir hedeflerine ulaşma sürecinde geniş bir toplumsal katılım ve destek sağlamayı amaçlamaktadır.

Hizmet üretirken, Konya'nın Akıllı Şehir Stratejisi, kapsayıcılığı ön planda tutarak çeşitli kesimleri ve paydaşları içermeyi amaçlamaktadır. Bu bağlamda, çevre, engelliler, yaşlılar, tüm kurumlar, özel sektör, sivil toplum kuruluşları (STK'lar) ve üniversiteler gibi farklı alanlarda faaliyet gösteren tüm paydaşlar, şehirde gerçekleştirilen hizmet üretim sürecine dâhil edilmektedir.

1. İnsan Odaklı Hizmet Üretiyoruz: Konya Büyükşehir Belediyesi, şehir sakinlerinin yaşam kalitesini artırmak, günlük yaşamlarını kolaylaştırmak ve şehirdeki her kesimin ihtiyaçlarına etkin bir şekilde yanıt vermek amacıyla çeşitli vatandaş odaklı projeleri hayata geçirmektedir. Bu projeler, şehirdeki vatandaşlara yönelik geniş kapsamlı hizmetleri içermekte ve şu ana başlıklar altında öne çıkmaktadır:

Konya Büyükşehir Belediyesi, 2004 yılında başlattığı Meslek Edindirme Kursları (KOMEK) projesiyle şehirde nitelikli eğitimi, modern olanaklarla destekleyerek her bireyin uygun şartlarda eğitim almasını sağlamaktadır.

2015 yılında faaliyete başlayan Aile Sanat ve Eğitim Merkezleri (ASEM), kadınlara MEB onaylı sertifikalı kurslar sunmanın yanı sıra spor ve yüzme etkinlikleri, sauna, kreş hizmetleri gibi imkanları da sağlamaktadır. ASEM'ler, sadece sanat-meslek kursları, aile eğitimi ve spor merkezleri değil; aynı zamanda kadınların sosyal hayata aktif katılımını sağlayarak sosyal sorumluluk projeleri olarak da nitelendirilebilir. Bu merkezler, sosyalleşme ihtiyacı hisseden bireylere yeni çevreler sunarak ruhsal problemlerin çözümüne katkıda bulunmaktadır.

Bilgehaneler, 2015 yılında çocukların çok yönlü gelişimlerine katkı sağlamak amacıyla hizmet vermeye başlamıştır. 2022 itibariyle 17 Bilgehane, 35 Çocuk Oyun Salonu ile toplamda 60 bin öğrenciye hizmet verilmesi hedeflenmektedir.

Konya Büyükşehir Belediyesi'nin sosyal sorumluluk projelerinden biri olan ENDEM (Engelli Destek Merkezi), engelli vatandaşların ihtiyaçlarını belirleyerek daha etkin hizmet sunmayı amaçlamaktadır.

Lise Medeniyet Akademileri (LİMA) aracılığıyla ders ve sınav destek programları, milli-manevi eğitimler, atölyeler ve etkinlikler düzenleyerek gençlerin okuldan kalan zamanlarını verimli geçirmelerine katkı sağlamaktadır.

2. Çevreye Duyarlı: Konya'nın Akıllı Şehir Stratejisi, sürdürülebilirlik ve çevre duyarlılığına odaklanarak, şehirdeki çevresel etkileri en aza indirmeyi ve yeşil uygulamaları teşvik etmeyi hedeflemektedir. Atık yönetimi, enerji verimliliği, su kaynakları yönetimi gibi çevresel konular stratejik hedefler arasında önemli bir yer tutmaktadır.

3. İklim Değişikliği ve Afete Dirençli : Konya, iklim değişikliği ve afetlere karşı dirençli bir şehir olma yolunda kararlı adımlar atmaktadır. Akıllı Şehir Stratejisi, çevreye duyarlılık, sürdürülebilirlik ve kapsayıcı çözümleri ön planda tutarak, iklim değişikliğiyle mücadelede öncü bir rol üstlenmeyi amaçlamaktadır. Şehir, atık yönetimi, enerji verimliliği ve su kaynakları yönetimi gibi çevresel konularda projeler geliştirerek çevre dostu uygulamaları teşvik etmekte ve kırılgan grupları içine alan kapsayıcı çözümlerle toplumsal dayanıklılığı güçlendirmektedir. Konya, işbirliğine dayalı yönetişim modeli ile kamu, özel sektör ve sivil toplumun bir araya gelerek şehir için ortak değer yaratmasını sağlamaktadır. Bu çerçevede, teknoloji, inovasyon ve sürdürülebilir kalkınma alanlarında güçlü adımlar atan Konya, gelecek nesillere daha güvenli ve yaşanabilir bir şehir bırakma vizyonunu sürdürmektedir.

4. Kırılgan Grupları Kapsayıcı Çözümler: Kırılgan grupta yer alan nüfusu göz önünde bulunduran strateji, bu gruptaki bireylerin şehirde aktif ve sağlıklı bir yaşam sürmelerini desteklemeyi amaçlamaktadır. Yaşlı dostu altyapı, sağlık hizmetleri ve sosyal etkinlikler gibi alanlarda projeler geliştirilmektedir Engellilere yönelik kapsayıcı hizmetler, Akıllı Şehir Stratejisi'nin temel unsurlarından biridir. Engellilerin şehir içindeki ulaşım, eğitim, sağlık ve diğer hizmetlere erişimini kolaylaştırmak amacıyla çeşitli projeler ve uygulamalar hayata geçirilmektedir.

5. Şehri Birlikte Yönetiyoruz: Konya'nın Akıllı Şehir Stratejisi, kamu kurumları, özel sektör kuruluşları ve diğer tüm kurumları içine alan bir işbirliği modelini benimsemektedir. Şehirdeki tüm paydaşlar arasında koordinasyon ve bilgi paylaşımını sağlamak, sürdürülebilir bir kalkınma için önemlidir. Özel sektör, stratejinin bir parçası olarak şehrin teknolojik altyapısını güçlendirmek ve inovasyonu teşvik etmek amacıyla çeşitli projelerde yer almaktadır. Akıllı ulaşım, enerji yönetimi ve diğer teknoloji tabanlı hizmetlerde özel sektör işbirliği ön planda tutulmaktadır.STK'lar ve üniversiteler, strateji kapsamında sosyal sorumluluk projeleri, eğitim programları ve teknoloji odaklı araştırmalarda aktif rol oynamaktadır. Bu kurumlar, şehirdeki toplumsal ihtiyaçlara duyarlı çözümler üretmekte ve inovasyonu desteklemektedir.

* Yerel Akıllı Şehir Kurulu- hangi paydaşları kapsar, genel hatlarıyla şema ile gösterelim.

Akıllı Şehir Yönetişim Uygulaması: Akıllı Şehir Yönetişim Uygulaması, Akıllı Şehir alanında faaliyet gösteren ve destek vermek isteyen paydaşların görüşlerinin dâhil edildiği, etkinlik ve sürdürülebilirlik çalışmalarının koordineli olarak takip edilebildiği bir platformdur. Bu uygulama, paydaş yönetimi, şehir hizmet envanteri, strateji takip, endeks-anket çalışmaları, toplantı-organizasyon ve proje takip uygulamalarını içermektedir.

Ayrıca uygulama, üst yönetim ve karar alıcıları, bilinçli ve veriye dayalı kararlar almalarını sağlamakta, kurum içinde inovasyonu teşvik ederek yeni çözümlerin geliştirilmesine olanak tanımaktadır.

Konya ŞEHİR(Şehir Hizmet Rehberi) Platformu: Konya Hizmet Platformu, şehirde faaliyet gösteren kamu hizmeti veren kurum ve kuruluşların çevrimiçi ve fiziki ortamda sunduğu hizmetlere dair detayları bir araya getiren, kullanıcılara interaktif bir değerlendirme ve yorumlama imkanı sunan bir platformdur. Şehir sakinleri, bu platform üzerinden çeşitli hizmetleri inceleyebilir, deneyimlerini paylaşabilir ve hizmet kalitesini artırmak için katkı sağlayabilir. Konya Hizmet Platformu, şehir hizmetlerini daha şeffaf, etkili ve katılımcı bir şekilde yönetmeyi amaçlayan bir köprü vazifesi görmektedir.

e-Hemşehrim platformunda, Konya dışında yaşayan hemşehrilerimizin bilgileri toplanarak bir hemşehri veri tabanı oluşturulmuştur. Buradaki bilgiler kullanılarak hemşehrilerimizle iletişim kurulabilmekte, şehrimizle ilgili projelerde onların da görüşleri alınabilmektedir.

Yapılan geliştirmelerle 2.etapta ise; Kullanıcıların Konya’yı doyasıya yaşayabilmesi için ihtiyaç duyabilecekleri hizmetler, etkinlikler, başvurular, çekilişler, anketler, eğitimler, sosyal ortamlar, duyurular, önemli gündemler, fırsatlar, kampanyalar gibi bilgilere anında erişebilecekleri ve etkileşimde bulunabilecekleri; entegre olan kurum veya firmaların koordineli hizmet sunmasını da sağlayan çok yönlü hizmet ve sosyal platformdur. Platformda birçok farklı kullanıcı ve kullanım seçeneği mevcut olacaktır.

Şehir Takip Platformu(IoT) Platformu : Akıllı Şehir Takip Platformu projesi ile şehrimizdeki tüm IoT ve internete bağlı cihazlardaki verileri bir havuzda toplayarak analizini yaparak ve ilgili kurumlarımızın ve vatandaşlarımızın bu verilerden yararlanmasını sağlamaktayız. Türkiye’nin en büyük yüzölçümüne sahip şehri olarak hizmet sahamız çok geniş ve bizler çok çevik olmak durumundayız. Merkezde ve kırsalda daha kaliteli hizmet sunabilmek için teknolojiyi en etkin şekilde kullanmak mecburiyetindeyiz.

Akıllı Şehir Takip Platformumuz sayesinde; hava kalitesi, gürültü, sıcaklık, su seviyesi gibi sensörlerimiz ile; KİOSK, araç takip, kavşak, sinyalizasyon, otopark, bisiklet paylaşım gibi sistemlerimizin verilerini anlık takip ederek şehir hizmetlerimizi daha hızlı yönetmekteyiz. Engelli şarj istasyonları, çöp konteynerleri, tatlı su çeşmeleri, duraklar gibi envanterlerimizi hemşehrilerimizin de takibine açarak anlık durumlarla ilgili bize destek olmalarını sağlamaktayız.Platform sayesinde ayrıca; şehrimizde altyapı ve üstyapı hizmetleri veren kurumlarımızın mevcut çalışmaları ve gelecek planlamalarını tek bir kanaldan daha koordineli bir şekilde yöneterek, bu çalışmalarla ilgili vatandaşlarımıza anlık bilgi akışını sağlıyoruz.

Konya Açık Veri Portali: Girişimcilerin, akademisyenlerin, uygulama geliştiricilerin ve her kesimden vatandaşın Konya’ya ait verilere erişimini sağlayan bir web sayfası olan Konya Açık Veri Portali, Konya Büyükşehir Belediyesi tarafından vatandaş, kurum ve kuruluşların hizmetine sunulmuş bir platformdur. Belirlenen standartlara uygun, kullanımı kolay ve hızlı erişim sağlayan portal, şehre ait doğru ve güncel veriye tek platformdan kolayca erişilmesini amaçlamaktadır.

Portal, 6 Ekim 2021 tarihinde 16 organizasyon, 10 kategori ve 114 veri seti ile hizmete açılarak Türkiye’de açık veri platformuna sahip ilk 4 şehirden birisi olmuştur. Açık Veri Portali, akademisyenlerin tez ve makale çalışmalarına erişimlerini kolaylaştırırken, şeffaf bir şekilde veri paylaşımı yaparak vatandaş memnuniyetini artırmıştır.2023 yılı itibariyle 18 organizasyon ve 148 veri setine ulaşan bu platform her geçen gün şeffaf veri paylaşımını artırarak bu alandaki çalışmalara katkı sağlamaktadır.

Özellikle açık veri konusunda farkındalığı olan birimler, verilerinin portalde paylaşılabilecek nitelikte olması için kalitesini artırma yoluna gitmiştir. Portal, vatandaşların sıkça sorduğu verilere kolay erişim sağlayarak belediyenin çağrı merkezi iş yükünü azaltmış ve vatandaş memnuniyetini artırmıştır.

Akıllı Şehir Veri Envanteri Platformu:

Konya Büyükşehir Belediyesi ve diğer kurumlar arasında akıllı şehir yönetişimini sağlamak üzere oluşturulan bu platform, verilerin etkin yönetimi, paylaşımı ve işbirliğini hedeflemektedir. Teknoloji ve veri tabanlı çözümleri harmanlayarak, şehir yönetimine yenilikçi bir yaklaşım sunar. Bu platform, paydaşları entegre ederek veri paylaşımını kolaylaştırır, veri envanterini güçlendirir ve şehir göstergelerini izlemeyi sağlar.

Sonuç olarak, Konya'nın Akıllı Şehir Stratejisi, sadece teknolojik gelişmelerle değil, aynı zamanda toplumsal ihtiyaçları ve çeşitli paydaşları göz önünde bulundurarak şehir yaşamını daha yaşanabilir hale getirmeyi amaçlamaktadır. Bu bütünlük, şehir yönetimini daha etkili ve sürdürülebilir kılmak adına önemli bir adımdır.

Veri Ambarı Konya Çalıştayları: Veri Ambarı Konya Çalıştayları, farklı kurumlardan davet edilen personeller tarafından şehirde ihtiyaç duyulan toplam 587 veri analiz başlığı ve 2.466 veri setinin belirlenmesini sağlamıştır. Bu çalıştaylar, farklı birimler arasında daha iyi bir işbirliği sağlanmasına ve ortak projelerin etkili bir şekilde yönetilmesine olanak tanımaktadır.

Açık Veri Temelli Kentsel Çözümler Datathonu: Açık Veri Temelli Kentsel Çözümler Datathonu etkinliği, katılımcıların açık verileri kullanarak analiz yapması ve şehir hayatını kolaylaştıracak çözüm projeleri ortaya koymasını sağlamıştır. Bu projeler, şehrin kentsel sorunlarına çözüm odaklı yaklaşımlar sunarak inovasyonu teşvik etmekte ve açık veri kullanımını desteklemektedir.

İdeathon ; Sürdürülebilir Şehir Çözümleri İdeathon: Konya Büyükşehir Belediyesinde düzenlenen bu etkinlikte, akıllı şehir konsepti çerçevesinde sürdürülebilir çözümler geliştirmeyi amaçlayan yarışma olarak düzenlenmiştir. Bu etkinlikle katılımcılar iklim değişikliği, sıfır atık ve afet/acil durum gibi şehir sorunlarına odaklanarak akıllı şehirler için sürdürülebilir çözümler geliştirmek amacıyla yarışmaktadır. Böylece yerel ve ulusal düzeyde çeşitli projelerin ortaya çıkmasına ve sürdürülebilir şehir çözümlerine katkıda bulunacak yenilikçi fikirlerin paylaşılmasına olanak sağlanmıştır.

Metathon; Bu etkinlik, metaverse teknolojisinde uzmanlarla gerçekleştirilen söyleşiler ve atölye çalışmalarını içeriyormektedir. Katılımcılar, metaverse iş modelleri, oyun sektörü, konserler, Web3 platformları gibi konularda bilgi edinecek. Ayrıca, arayüz tasarımı, modelleme ve hata ayıklama gibi konulara odaklanmışlardır. Etkinlik, katılımcılara metaverse alanında güncel ve pratik bilgiler sunmayı sağlamıştır.

XYZ Akıllı Kuşak Çalıştayı ; XYZ Akıllı Kuşak Çalıştayı, engelli, yaşlı, kadın , öğrenci gibi birçok kesim temsilcilerinin bir araya gelerek erişilebilirlik, ulaşılabilirlik, toplu taşıma ve mobilite, acil durum ve güvenlik, eğitim ve istihdam fırsatları, sosyal katılım ve toplumsal entegrasyon gibi kritik konularda tartışmalarını sağlamak amacıyla düzenlenen bir etkinliktir. Bu etkinlik, gençlerden yaşlılara kadar geniş bir katılımcı kitlesine hitap ederek, her kuşaktan gelen değerli görüş ve deneyimleri bir araya getirme hedefini taşımaktadır. XYZ Akıllı Kuşak Çalıştayı, geleceğin daha yaşanabilir ve kapsayıcı bir toplumu için çeşitli perspektifleri bir araya getirerek, çözüm odaklı tartışmaların öncüsü olmayı amaçlamaktadır.

Konya Büyükşehir Belediyesi, 2023-2030 yıllarını kapsayan geniş çaplı bir Akıllı Şehir Stratejisi ve Yol Haritasını belirleyerek şehri daha sürdürülebilir, akıllı ve yaşanabilir bir yer haline getirme hedefi doğrultusunda önemli adımlar atmıştır. Bu strateji, çeşitli kategorilerde belirlenen 142 proje ile çevre, ulaşım, bilişim, yönetişim, yaşanabilirlik gibi temel alanlarda stratejik hedeflere odaklanmaktadır.

Çevre, Enerji, İklim Değişikliği, Afet Yönetimi ve Tarım alanında teknoloji odaklı çözümler: 37 eylemde; atık yönetimi, enerji verimliliği, alternatif enerji kaynaklarının kullanımı-depolanması- kullanımda tasarruf sağlanması, karbon emisyon azaltımı, iklim değişikliğine direnç, su kaynakları yönetimi ve tarımda güncel teknolojileri kullanımı gibi önemli konularda çevre dostu uygulamaların hayata geçirilmesi amaçlanıyor. Bu projeler aracılığıyla şehrin çevresel olumsuz etkilerini minimize ederek bu alanda sürdürülebilir bir gelecek inşa etmeyi hedefliyoruz.

Ulaşımda 23 eylem; şehir içi ve şehirler arası ulaşımı daha etkin, hızlı, güvenli, çevreci ve sürdürülebilir bir hale getirme amacını taşımaktadır. Ulaşım optimizasyonunda yapay zeka kullanımı, bisiklet kullanımının yaygınlaştırılması, ulaşım modlarının entegrasyonu, ulaşımın çeşitlendirilerek daha ekonomik ve çevreci hale getirilmesi, ulaşımda otonom sistemler ve daha çevreci teknolojilerin kullanımını sağlayarak ulaşım kalitesini artırmayı planlıyoruz.

Bilişimde 15 Eylem; şehir yönetimini modern teknolojilerle entegre etmeyi ve yeni trendlerden şehre fayda sağlayacakların kullanılarak örnek olmayı amaçlamaktadır. Akıllı şehir uygulamaları, dijital altyapı projeleri, siber güvenlik önlemleri, dijital dönüşüm, VR, AR, Metaverse, blokzincir teknolojileri, Drone ve İHA’larla verimli hizmet üretimi, Robotik Süreç Otomasyonları, CBS, IoT ve Dijital İkiz teknolojileri ile iletişim altyapınsın güçlendirilmesi şehrimizi teknolojiden daha fazla verim alan ve hizmet süreçlerini optimize edilmiş bir hale getirecektir.

Yönetişimde yer alan 20 eylem; şehir yönetimini daha şeffaf, katılımcı ve etkili bir hale getirme vizyonunu taşımaktadır. Dijitalleşme, veri analitiği, e-devlet uygulamaları, hizmet envanteri, veri temelli yönetim, hizmetlere yapay zeka, blokzincir ve metaverse entegrasyonu gibi projelerle şehir yönetimini güçlendirmeyi ve halkın katılımını artırmayı hedefliyoruz.

Yaşanabilirlikte 33 eylem; şehrimizin genel yaşam kalitesini artırmayı amaçlamaktadır. Park ve yeşil alanlar, kültür-sanat etkinlikleri, eğitim, sağlık hizmetleri, dijital okuryazarlık seviyesinin artırılması, turizmde teknoloji kullanımı, kuluçka ve girişimcilik merkezleri, sosyal-kültürel hayatı kolaylaştırıcı projeler, farklı kuşakları kaynaştırıcı platformları oluşturulması, kırılgan grupların hayatlarını kolaylaştırıcı projeler ve ekonomik olarak destekleyici platformların oluşturulması gibi projelerle şehrimizi daha yaşanabilir bir yer haline getirmeyi planlıyoruz. Bu kapsamda, vatandaşların refahını artırmak adına bir dizi girişimde bulunmayı ve şehirdeki yaşam standartlarını yükseltmeyi hedefliyoruz.

Konya Akıllı Şehircilik alanında Türkiye’de öncü, tüm paydaşlarıyla bütüncül hizmet üretimi yapabilen ve yeni gelişen teknolojilere hızlı bir şekilde adapte olabilen bir şehir olduğu için ülkemizde bu alanda yapılması planlanan projeler pilot olarak ilk Konya’da uygulanmaktadır. Bu durumu birkaç örnekle açıklamak gerekirse:

TRKART : Türkiye’de ortak olarak toplu ulaşım hizmetinde kullanılmak üzere tasarlanan "Türkiye Kart" projesinin pilot bölge olarak Konya'da uygulanmasına yönelik projedir. Türkiye Kart, ileride 81 ilimizde tüm toplu ulaşımı tek elden, tek kartla kullanma imkanına kavuşturmuş olacaktır.

TROTA- MaaS: insanların toplu taşıma, araba kiralama, bisiklet, elektrikli scooter gibi farklı taşıma seçeneklerini bir arada kullanmalarına olanak sağlıyor. Ayrıca kişisel araç sahipliğini, trafik sıkışıklığını, trafikte geçirilen süreyi, ulaşım maliyetlerini ve çevre kirliliğini azaltmayı vadediyor. MaaS hizmetleri genellikle bir mobil uygulama veya internet sitesi aracılığıyla erişilebilmesi sebebiyle de insanların ulaşım ihtiyaçlarını, tercihlerini kolaylıkla karşılayabilmesine olanak sağlıyor."

Böylece 2030 yılına kadar projelendirilen 142 eylemin yanısıra şehrin gelişen teknoloji ve yenilenen ihtiyaçlara yönelik çözümleri barındıran yeni eylemlerle de revize edilebilecek canlı bir strateji yol haritası belgesi olduğunu belirmek gerekmektedir.

Dirençli Şehir Konya Geleceğe Hazır

Stratejik yönetim yaklaşımında, başarılı bir Akıllı Şehir stratejisinin oluşturulması için mevcut durumun, temel değerlerin ve yaklaşımların detaylı bir şekilde ele alınması büyük önem taşır. Bu süreçte, literatür taraması, çalıştaylar, sosyal ve ekonomik analizlerle birlikte ihtiyaç analizi çalışmalarıyla mevcut durum ortaya çıkarılır. GZFT (Güçlü, Zayıf Yönler, Fırsatlar ve Tehditler) Analizi, paydaş analizi ve paydaş haritası gibi yöntemler kullanılarak şehirdeki güçlü ve zayıf yönler, fırsatlar ve tehditler belirlenir. Şehir yöneticileri, bu analizlerle şehrin mevcut durumunu değerlendirirken aynı zamanda şehrin sosyoekonomik gelişimi için stratejik adımlar atmada da rehberlik eder.

Geleceğe yönelik zorluklar, günümüzde karşılaşılan ve ilerleyen dönemlerde daha belirgin hale gelebilecek pek çok önemli konuyu içermektedir.

Bu zorlukların başında, mevcut sistemlerin sürdürülebilirliği gelmektedir. Günümüzde kullanılan enerji, su ve diğer kaynakların sınırlı olması, bu kaynakların etkin bir şekilde yönetilememesi, yeni gelişen teknolojiler ve ortaya çıkarılan sistemlerle uyum sağlayamaması ve çevresel etkileri, sürdürülebilirlik konusunu daha da kritik hale getirmektedir.
Altyapı ve üstyapı yatırım maliyetleri, şehirlerin büyümesi ve gelişmesiyle birlikte artmaktadır. Artan nüfus ve şehirleşme, daha fazla altyapı ihtiyacını beraberinde getirmekte ve bu da maliyetleri artırmaktadır. Finansal kaynakların etkin bir şekilde yönetilmemesi, altyapı projelerinin zamanında tamamlanamamasına ve kalitesiz hizmetlere neden olabilir.
İklim değişikliği, dünya genelinde çevresel sorunları derinleştirmekte ve şehirlerin iklimle ilgili risklere daha fazla maruz kalmasına yol açmaktadır. Artan sıcaklık, ekstrem hava olayları, deniz seviyesindeki yükselme gibi faktörler, şehir planlamasını ve altyapıyı etkileyerek adaptasyon zorunluluğunu ortaya çıkarmaktadır.
Yoğun teknoloji kullanımının sosyal hayata etkisi, dijitalleşme ve teknolojinin hızla ilerlemesiyle birlikte artmaktadır. Dijital uçurum, mahremiyet endişeleri, yapay zeka ve otomasyonun işgücü üzerindeki etkileri gibi konular, teknolojinin sosyal hayata entegrasyonuyla ilgili önemli zorlukları beraberinde getirmektedir.
Enerji ihtiyacındaki artış, sürdürülebilir enerji kaynaklarına yönelik daha fazla talebi beraberinde getirirken, enerji tüketimini dengeleme ve enerji verimliliği konularında çözümler bulma zorluğunu da beraberinde getirmektedir.
Nüfus artışı ile kaynak azalması, özellikle şehirlerdeki hızlı nüfus artışıyla birlikte doğal kaynakların daha hızlı tükenmesine neden olabilir. Su, gıda, enerji gibi temel kaynaklara olan talebin artması, bu konuda sürdürülebilir politikaların benimsenmesini zorunlu kılmaktadır.
Son olarak, doğal afetler, salgın hastalıklar ve güvenlik konuları, şehirlerin dayanıklılığını ve kriz yönetim kapasitesini test eden kritik zorluklardır. Bu olaylar, altyapının güvenilirliğini, sağlık sistemlerini ve toplumsal düzeni derinden etkileyebilir.

Bu zorluklarla başa çıkabilmek için şehir yönetimlerinin sürdürülebilirlik, teknoloji entegrasyonu, iklim uyumlu planlama, enerji verimliliği, nüfus yönetimi ve kriz yönetimi gibi stratejik alanlarda etkili politikalar benimsemeleri gerekmektedir.

Konya Büyükşehir Belediyesi, geleceğe yönelik zorluklarla başa çıkabilmek ve sürdürülebilir, dirençli bir şehir yapısı oluşturmak adına etkili bir politika izlemektedir. Mevcut sistemlerin sürdürülebilirliği, altyapı ve üstyapı maliyetleri, iklim değişikliği, teknolojinin sosyal etkileri, enerji ihtiyacı, nüfus artışı ve doğal afetler gibi önemli konularda Konya, stratejik planlama ve çözüm odaklı politikalarla gelecekte karşılaşılabilecek bu zorlukların da üstesinden gelmeyi hedeflemektedir. Bu bağlamda, şehir yönetimi, sürdürülebilirlik, teknoloji entegrasyonu, iklim uyumlu planlama, enerji verimliliği ve kriz yönetimi gibi alanlarda etkin adımlar atmaktadır, böylece Konya, karşılaştığı zorluklara karşı hazırlıklı ve çözüm odaklı bir yaklaşım benimsemekte ve bu doğrultuda başarılı bir şekilde ilerlemeye devam etmektedir.

Konya Büyükşehir Belediyesi, şehrin sürdürülebilirliği ve gelişimi için belirlediği öncelikler doğrultusunda etkili adımlar atmaktadır. Bu kapsamda, şu önemli alanlara öncelik verilmektedir:

1. Yönetişime Ağırlık Verilmesi: Konya, tüm kurumları kapsayan bir kurul oluşturarak etkin bir yönetişim anlayışını benimsemekte ve şehir yönetimini katılımcı, şeffaf ve etkili bir şekilde yönlendirmektedir. Bu sayede, şehirdeki farklı paydaşların görüşleri ve ihtiyaçları dikkate alınarak daha kapsamlı ve adil kararlar alınması amaçlanmaktadır.

2. Alternatif Enerji Kaynakları: Konya, enerji ihtiyacını karşılamak için sürdürülebilir ve çevre dostu alternatif enerji kaynaklarına odaklanmaktadır. Yenilenebilir enerji projeleriyle şehre daha temiz ve verimli enerji sağlanarak çevresel etkilerin minimize edilmesi amaçlanmaktadır.

3. Kamu Kaynak Tasarruf Tedbirleri: Belediye, kamu kaynaklarını etkili bir şekilde yönetmek ve tasarruf sağlamak için çeşitli tedbirler almaktadır. Verimlilik artırıcı uygulamalarla bütçe dengesi korunarak şehre daha fazla hizmet sunulması hedeflenmektedir.

4. Sistem Entegrasyonu İçin Platform Oluşturulması: Konya, şehir içindeki tüm sistemleri entegre ederek daha etkili bir altyapı yönetimi sağlamak amacıyla bir platform oluşturmaktadır. Bu sayede, ulaşım, enerji, güvenlik ve diğer önemli alanlarda verimlilik artacak ve hizmetler daha koordineli bir şekilde sunulacaktır. Bu altyapıyı kurabilmek için öncelikle mevcut envanterlerin ortaya çıkarılması yani Yerel Akıllı Şehir Mimarisi çalışmaları başlatılmış, tüm sistemlerin entegre çalışabilmesi için asgari gereklilikler ortaya koyulmaktadır.

5. Akıllı Topluma Geçiş İçin Farkındalık ve Eğitim: Konya, şehir sakinlerini akıllı teknolojilere geçiş konusunda bilinçlendirmek ve eğitmek amacıyla çeşitli farkındalık ve eğitim programları düzenlemektedir. Bu sayede, şehir halkının teknolojiyi daha etkili bir şekilde kullanabilmesi ve akıllı toplumun avantajlarından faydalanabilmesi hedeflenmektedir.

Bu öncelikler, Konya'nın sürdürülebilir bir geleceğe doğru ilerlemesine liderlik etmekte ve şehirdeki yaşam kalitesini artırmak adına stratejik bir çerçeve oluşturmaktadır.

STRATEJI VE YOL HARITASI BELGELER

Strateji ve Yol Haritası Belgesi

STRATEJI VE YOL HARITASI
BELGELER